Ik pikte haar op in een bosrijk gebied in Friesland. Ik had geen enkel beeld bij deze dame en het zou een gesprek worden zonder enige verwachting. Jellie bleek eind vijftig, kinderloos en kunstzinnig.
Het was een heldere en ijskoude ochtend. Veel weidevogels en ganzen, koude blauwe lucht en weinig wind. We reden door Gaasterland, voor mij het mooiste stuk Friesland, glooiend, bosrijk, direct aan het IJsselmeer en daarmee heel weids. Jellie vertelde over haar herkomst, familie en huidige situatie. Wat ik mooi vond was dat ze eigen muziek had meegenomen, dat was voor het eerst dat iemand dat deed. Ik was direct benieuwd naar de reden maar vroeg er niet naar. Ze deed de CD in de speler en prachtige pianomuziek vulde de Jaguar. Het bleek Glenn Gould, de Goldberg variaties, deze muziek deed haar denken aan haar man Theo. Hij overleed twee jaar geleden.
Theo en Jellie hadden een mooi leven samen, beiden gericht op cultuur, films kijken, theater en naar muziekvoorstellingen. Jellie schilderde, Theo musiceerde en ze genoten enorm van de rust in Gaasterland. Iedere maand trokken ze er een weekend op uit en bezochten ze Amsterdam, Groningen, Utrecht om hun cultuurhonger te stillen.
Plots werd Theo ziek, er werd slokdarmkanker geconstateerd en dat bleek niet behandelbaar. De schok was enorm, maar de dankbaarheid overheerste. De dankbaarheid voor het mooie leven samen en de prachtige momenten die er waren. Ik vond de houding bijzonder, zowel omdat het oprecht was en ook omdat Theo nog maar net zestig was en het kon accepteren. De tijd die overbleef werd besteed aan samen culturele evenementen bezoeken, samen muziek luisteren en met vrienden eten en van mooie wijn genieten. Bovendien werd samen met Jellie en enkele vrienden besproken hoe Theo zijn laatste tijd wilde doorbrengen. Het plan was overzichtelijk, zoveel mogelijk genieten, waardevolle dingen doen en afscheid nemen van vrienden. Uiteindelijk zou de huisarts worden gevraagd om de laatste fase zoveel mogelijk te verlichten middels medicijnen en te zorgen voor een waardig sterven thuis. Dit was besproken en Theo voelde zich er helemaal gerust bij.
Ze hadden het helemaal geregeld en ondanks de vreselijke ziekte hadden ze vertrouwen in een mooi en warm levenseinde. Op het allerlaatste moment werd de pijn te heftig en de huisarts geroepen. Theo zou naar een mooi maar te vroeg sterven worden begeleid, de huisarts zou om drie uur komen. Theo lag in een duistere kamer, met de Goldberg variaties op de achtergrond en een geopende fles favoriete rode wijn. Een intieme setting.
Om drie uur was hij er niet, Jellie werd onrustig. Om half vier belde ze hem, hij was onderweg en pas om kwart voor vier arriveerde hij. Jellie had het niet meer. Maar goed, de huisarts was er en zou Theo in deze setting verlossen. Toen hij binnenkwam bleek het veel te donker om de benodigde handelingen te doen dus hij verzocht om een sterke lamp. Jellie moest een lamp uit een andere kamer halen, een stekkerdoos gezocht en snoeren over het bed. De gecreëerde intieme setting veranderde in een soort werkplaats. Geïrriteerd en gehaast deed de huisarts de handelingen en voor dat Jellie het doorhad was Theo er niet meer. De voor hun zo belangrijke, warme en waardige manier die zo goed was voorbereid werd verstoord en zorgde voor een traumatische ervaring bij Jellie.
Arno, we hadden het zo goed voorbereid en gek genoeg hadden we er zelfs een beetje zin in, ons afscheid….maar door deze omstandigheden werd het zo onbeschrijflijk afstandelijk en mechanisch. Het heeft lang geduurd voordat ik het beeld van Theo in bed, de lamp, het zoeken naar een verlengsnoer en de gehaaste dokter heb kunnen loslaten.
We reden door het prachtige landschap, de Goldberg variaties op de achtergrond in combinatie met dit zeer ingrijpende verhaal. Dit intieme verhaal van Jellie vond ik indrukwekkend mooi en tegelijkertijd vreselijk. Ik nam afscheid van Jellie met een knuffel en een glimlach. Wat een heftige laatste fase en wat een prachtige manier om een verhaal te begeleiden door de prachtige muziek mee te nemen in de auto.
Ik geloof dat ik nog maar even doorga met mijn Bloeigesprekken.